Yumurtalık Kist / Kitle Ameliyatı

Yumurtalık (Over) kistleri veya kitleleri iyi veya kötü huylu olabilir. Ameliyat gerektiren kistler için yapılacak ameliyatlarda kanser şüphesi derecesine göre sadece kist alınabilir veya yumurtalığın kist duvarı açılmadan tümden alınması gerekebilir. Bunun kararı ameliyat öncesi ve ameliyat sırasında yapılacak değerlendirmeler ile verilir. Uygun ise laparoskopi ile bu işlemler yapılabilir, torba içinde alınan material karın içine yayılmadan karın dışına alınır ve yapılacak değerlendirmeler ile ameliyatın genişletilmesine karar verilebilir. Değerlendirmeleri yapan doktor, bazı durumlarda laparoskopik yaklaşımın hasta için riskli olabileceğine ve açık ameliyat yapılmasına karar verebilir. Özellikle kötü huylu olma olasılığı yüksek, büyük çaplı kist-kitlelerde karın içine olası yayılımı engellemek bu kararın başlıca sebebidir. Hastanın yaşı, muayene bulguları, ultrasonda kistlerin görünümü, tümör belirteçlerinin düzeyi bu hastaların yönetiminde belirleyici olmaktadır.

Ultrasonografi ve diğer görüntüleme yöntemleri ile overlerde yer kaplayan kist veya kitleler tespit edildiğinde, malignite (kötü huylu) olma olasılığı değerlendirilir. Yapılacak değerlendirme ile yüksek riskli kitleler ameliyet öncesinde belirlenebilir. Ultrasonografide kist görüntüsü, içerdiği yapıların varlığı, bu yapılarda kanlanma olması riskin daha fazla olduğuna işaret eder.

Buna karşın bu özelliklerin hiçbirinin olmaması ve tümör belirteçlerinin normal düzeyde olması durumunda malignite riskinin çok düşük olduğunu düşündürür. Bu incelemeler operasyon gerekliliğini, operasyon gerekli ise hangi operasyonun yapılacağını ve olası kapsamını belirlemek içindir. 

Over tümörleri için CA125 kan düzeyleri sıklıkla kullanılan ve diğer bulgularla birlikte değerlendirildiğinde karar vermede yardımcı olan bir belirteçtir. CA125 yüksekliği her zaman maligniteyi göstermez. İyi huylu tümör veya kistlerde de yükselebilmektedir. Özellikle üreme çağındaki kadınlarda, menopozdaki kadınlarla karşılaştırıldığında, iyi - kötü huylu tümör ayırımında başarısı daha azdır. Tümörün tipine göre (endometrioma, dermoid, seröz, müsinöz, germ hücreli tümör, granüloza hücreli tümör, metastatik tümörler, vd.) CA125 dışında ki bazı tümör belirteçleri de yükselebilir. CA19-9, CEA, CA15-3, alfa feto protein, hCG, inhibin, LDH bunlardandır.

Tüm over kistlerinde ameliyata gerek yoktur. İncelemeler sonucunda,  bazı kistlerin belli aralıklarla ultrasonografi ile takibine karar verilebilir.

Ancak malignite için şüpheli kistlerde ameliyat gerekir. Çünkü kitle veya kist ile ilgili kesin sonuç, ameliyat ile alınacak dokunun mikroskopik incelemesi ile belirlenebilmektedir. Ultrasonografide yüksek riskli görünüm ve/veya CA125 yüksekliği olması durumunda ameliyata alınan hastaların yaklaşık %15'i malign olarak raporlanmıştır. Ameliyat sırasında, alınan doku Frozen inceleme ile patolog tarafından incelenmekte, kötü huylu hastalık tespit edilerse aynı seansta gerekli cerrahi işlem yapılmaktadır.

Over kanserinde rahim ve yumurtalıkların alınması gerekir. Doğurganlığını tamamlamamış kadınlarda bu önemli bir durum olmamasına karşın, henüz çocuk sahibi olmayan kadınlar için çok önemli bir problem olabilir. Bu durumlarda hastalığın durumu detaylıca değerlendirilmeli ve üremenin korunması için yapılabilecek girişimler yapılmalıdır. Etkilenmemiş yumurtalık ve/veya rahmin alınmaması, yumurtalık doku dondurma ve hasta için uygun olacak diğer üreme koruyucu girişimlerin hasta için uygun olup olmadığı ortaya konmalı, hasta ile tartışılmalıdır. Yapılacak bu girişimlerin, kanserden dolayı hastanın yaşam süresine olumsuz bir etkisi olmamalıdır.